Scientia systematum terrestrium
Scientia systematum terrestrium[1] est adhibitio scientiae systematum ad Tellurem.[2][3][4][5] Praecipue putantur interactiones et readiunctiones, per materiam fluxumque energiae, inter circulos subsystematum Telluris, processus et "sphaeras"—atmosphaeram, hydrosphaeram, cryosphaeram, geosphaeram, pedosphaeram, lithosphaeram, biosphaeram, quinetiam magnetosphaeram—necnon huc accedit influxus societatum humanarum in hos componentes. Latissimo gradu, scientia systematis tellustris convocat indagatores tam naturalium quam socialium scientiarum, e provinciis oecologiae, oeconomiae, geographiae, geologiae, glaciologiae, meteorologiae, oceanographiae, climatologiae, palaeontologiae, sociologiae, scientiaeque spatialis. Sicut subiectum systematis scientiae latius, scientia systematis Tellustris sumit perspecam rationem holisticam interactionis dynamicae inter sphaeras Telluris eiusque subsystemata constituentia, fluxuum processuumque, ordinationem spatialem et evolutionem horum systematum temporalem, illorumque variabilitatem, stabilitatem, et instabilitatem. Subfamiliae tellustris scientiae systematis ascribuntur geologia systemica, oecologia systemica, aliique huiusce scientiae aspectus fundamentaliter in rebus geographiae physicae et scientiae climatis innituntur.
Definitio
[recensere | fontem recensere]Sedes Auxiliorum Educationis Scientificae Collegii Carletoniensis sequentem praebet descriptionem:
Scientia systematum terrestrium, limites disciplinarias superans, chemiam, physicam, biologiam, mathematicam, scientiasque adhibitas amplectitur ad Tellurem systema integram tractandam. Profundiorem quaerit actionum inter physicam, biologiam, mathematicam, scientias adhibitas, hominesque comprehensionem quae praeteritum, praesentem, futurumque Telluris status determinant. Scientia systematum terrestrium ad scientiam praebet rationem physicam ad mundum ubi vivimus comprehendendam, ubique homines aeiphoriam? impetrare conantur.[6]
Haec scientia quattuor definitivas criticasque systematum terrestrium proprietates conscribit maximi momenti, utputa:
- Variabilitas: Multi systematum terrestrium modi naturales et variabilitates per spatium tempusque experientiam humanam superant, ob stabilitatem recentis holocenae. Scientia proinde systematum tellustrium in studiis iis reponitur, quae, quo pacto Tellus temporibus transactis se gesserit pressionibusque respondens gesturusque sit, rimantur.
- Vita: processus biologici partem majorem agunt, ut systemtibus terrestribus fungi, et responsa habere possit, quam ut prius putarunt. Partem integram habere videtur in omnibus partibus systematum terrestrium.
- Conexivitas?: processus invicem iis rationibus conectuntur quae antea ignota fuerunt neque potuerunt comprehendi.
- Nonlinearitas: Habitui systematum terrestrium proprium est nonlinearitatibus firmis.
Notae
[recensere | fontem recensere]- ↑ Haec appellatio a Vicipaediano e lingua indigena in sermonem Latinum conversa est. Extra Vicipaediam huius locutionis testificatio vix inveniri potest.
- ↑ Stanley, Steven M. (2005). Earth System History. Macmillan. ISBN 9780716739074
- ↑ Jacobson, Michael (2000). Earth System Science, From Biogeochemical Cycles to Global Changes (secunda ed.). London: Elsevier Academic Press. ISBN 978-0123793706.
- ↑ Kump, Lee (2004). The Earth System (2nd ed.). New Jersey: Prentice Hall. ISBN 978-0-13-142059-5.
- ↑ Christiansen, E.H.; Hamblin, W.K. (2014). Dynamic Earth. Jones & Bartlett Learning. ISBN 9781449659028.
- ↑ Anglice "Earth System science embraces chemistry, physics, biology, mathematics and applied sciences in transcending disciplinary boundaries to treat the Earth as an integrated system. It seeks a deeper understanding of the physical, chemical, biological and human interactions that determine the past, current and future states of the Earth. Earth System science provides a physical basis for understanding the world in which we live and upon which humankind seeks to achieve sustainability."