Baliares insulae

Baliares insulae^[1] seu Baleares^[2] (Catalane et officiale: Illes Balears; Hispanice: Islas Baleares) sunt insulae Hispaniae in Mari Mediterraneo ante Paeninsulam Ibericam sitae. Archipelagus Baliaricum consistit e duabus insularum congeriebus et numerosis parvis insulis. Duae congeries sunt:

Insulae Gymnesiae; Minorica, Maiorica Caprariaque^[3] et aliquae parvae insulae proximae (sicut Colubraria^[4] aut Insula Aeris)
Insulae Pityussae; Ebusus, Frumentaria^[5] et dissimiles parvae insulae eas circumdantes (velut Tiquadra^[6]).

Baliares sunt Communitas Autonoma Hispaniae. Anno 2007, Baliaricum Parlamentum novam Insularum Baliarium legem (autonomicae "basicae" legis) sanxit, cuius praeambulum insulas esse historicam civitatem confirmat.

Caput est Palma Maiorica^[5], Maioricae urbs.

Lingua Catalana, autochthonica Insularum Baliaricarum, est una ex duabus linguis officialibus, secundum Balearicum Autonomiae Statutum. Altera est lingua Hispanica, passim officialis in Hispania.

Praecipuae opes sunt periegesis, praesertim e Germania et Britanniarum Regno proveniens, quae eas destinationem itineris per excellentiam putant.

Possident Insulae Baliares ponderis industrias gemmarum (margaritarum Maioricae) et viridarium nationale maritimum terrestreque in Capraria.

Baliarium gubernatio Govern Balear Catalane cognoscitur. Praeses nunc est Iosephus Raimundus Bauzà (PP).

Etymologia

Quamquam longum per tempus "Baliares" e Graeco vocabulo βάλλειν, 'iacere' significante, provenire creditum est, opinio nuperrime mutata est, et origo Hellenica redarguitur. Minime dubium Graecos voce Gymnesiis ad insulas Minoricam et Maioricam attingendas esse est. Contra, Punici et Romani denominationem Baliares Minoricae et Maioricae maluere. Omnes ei Ebusum Frumentariamque Pityussas nuncupaverunt.

Vocabuli Baliarium origo non Graeca sed Phoenicia est. E plurali ba' lé yaroh provenit. Substantivum ba' lé 'munere functos' significat, et verbi yaroh, 'lapides iacere' significantis, subiectum agit. Ergo finalis significatio plus minusve 'iactus experti' esset, qui insularum funditores sunt. Itaque, Baliares 'funditores' significat. Classici auctores velut Plinius minor et Diodorus de eis multa dixerunt, sed Lycophronis Chalcidici narratio, in "'Alexandra," eius hermeticum poema (apud versus 633 et 641) est, cum loquitur de belli Ilii fugitivis in Baliares pervenientibus, quas Gymnesias nominat, ubi datur haec descriptio:

Hi circumflua saxa Gymnesia pelliti cancri cum navigavisset pannosam trahunt excalceati vitam, tribus bicipitibus fundis armati, cum quibus matres iaciendi artem ieiune docebunt pueros prolis. Non etenim ullus eorum alet pane mandibulam, dum tangat recte collineato lapide, super hastae signum positum scopi."^[7]

Haec fama et ut videtur incolarum excessus ut horum insulanorum funditorum multi denique Punicos exercitus et postea Romanos nutrirent fecerunt. Videtur mos utendi funda in insulis non relicta esse usque bene ineuns saeculum vicensimum. In Minorica, abhinc haud multorum annorum, erat traditio ut, ad intrandum in aliquas gildas, candidatus lapide, sine errandum ullum iactum, octo vacua spatia inter duos asseres tangere debebat.

Historia

Praehistoria et Historia Antiqua

Insulae remotis e temporibus habitabantur. Prima incolarum apparitio in millennium tertium a.C.n. regreditur. Adhuc sunt humanae praesentiae vestigia in Ebuso et Frumentaria per Aetatem Aeneam. Qui postea varia per saecula deserti mansere, dum Maiorica et Minorica populo male cognito habitabantur, cuius cultura propria Talaiotica nuncupatur.

Postea, evenit Graecorum, Phoenicum, et Punicorum colonizatio. Ebusus et Frumentaria denuo stabilem humanam praesentiam usque ad colonias Phoenices constitutas saeculo septimo a.C.n. non habuerunt, cum novis incolis ut videtur Semiticae (Phoenicum et Punicorum) originis. Serius Romani insularum congeriem anno 123 a.C.n. ceperunt, primum totum archipelagus sub eadem administratione et eadem cultura coniungentes, quia ethnici proprietatibus "dichotomia" inter Pityussas, a Semitis habitatas, et Gymnesias, cum gentibus ad culturam Talaioticam pertinentibus, erat. Quamquam haec colonizatio parum intenta fuit, incorporatae in principio in Hispaniam Citeriorem et postea in Tarraconensem, insulae Carthaginensis partem per Inferius Imperium Romanum formaverunt, consecutae exeunte saeculo quarto se provinciam liberam, Balearicam, constituerunt.

Superius Medium Aevum

Anno 455, Vandali Insulas Baliares occupaverunt. Paulo postea, anno 534, a copiis Iustitiani captae et in Imperium Byzantinum usque ad ineuns saeculum octavum integratae sunt. Oeconomicum demographicumque archipelagi discrimen, a saeculo septimo in saeculum nonum, magis magisque exterioribus impetibus exposuit. Post incursionum tempus, Phylarchia Cordubae eas anno 903 occupaverunt. Postea, de Taifa Diani (1013–1067), de Imperio Almoravidico (1120–1203) et de Almohadibus (e 1203 usque ad Aragoniensem occupationem) pependit.

Occupatio Christiana

Corona Aragoniae per saecula duodecimum et tredecimum magnam "expansionem" versus Mare Mediterraneum experta est, quae usque ad Baliares eam duxit. Iacobus I Aragoniae classi praefuit quae in Maiorica exeunte aestate 1229 egressa est. Post longiqua proelia per menses prosecuta, rex victor urbem pridie Kalendas Ianuarias eiusdem anni intravit. Impetum secuta est indiscriminata^? clades quae tantum genocidium effecit ut cadavera quae sepeliri non possent epidemiam ad multas amissiones adducentem provocarent. Proinde nobiles spolia tota capere voluerunt potius quam inter copiam distribuere, quod peditum equitumque rebellionem concitavit. Tandem evenit spoliorum divisio quae usque ad pridie Kalendas Maias 1230 duravit.

Gratia omnium horum, Musulmanis superviventibus vacavit varios resistentiae fontes in montibus disponerunt, quod parem annorum pugnas contra Maioricae Musulmanos ampliavit, qui denique servi aut semiservi facti sunt.

Omnis haec vastatio quoque sic exercitum Iacobi I debilitavit, ut, ubi Minorica Coronae vassallitium petivit, ei concessum est. Ita Minorica autonoma taifa facta est, ubi Islamica religio et Arabica cultura saeculi dimidium plus mansere. Sed Ianuario 1287, Alphonsi III, Franci, classis portum Magonis advenit. De deditione insulae paciscuntur propter quam duces nobilesque e Catalaunicis fugere posuerunt pro dedendis reliquis incolis ad faciendos eos servos. De eo quod ad Ebusum attinet, etiam ab Iacobo I captus est, sed Augusto 1236 eius incolae etiam servi facti sunt et eorum bona distributa sunt inter magnates.

Iacobus I Aragoniae insulis administrativam structuram satis autonomam intra Coronam Aragoniae dedit, cum formavissent hae Regnum Maioricae, quod aliquos annos postea omnino independens consecutum est. Post dynasticam Regum Catholicorum unionem, insulae coactae sunt se integrare, velut reliqua paeninsularia regna, novam in dynasticam unitatem. Serius, adhibitum esset Hispanicum decretum anno 1718 quod linguam Catalanam prohiberet et insulas hispanizare cogeret.

Aetas Moderna et Contemporaria

Baliares Augusto 1936, ita per fere totum bellum manebunt.

Insula Minorica inter annos 1708 et 1802 ab Anglicis copiis occupata est, per Bellum Successionis Hispanicae. Per Rempublicam Hispanicam Secundam (1931–1939) Statutum Autonomiae insulis Baliaribus frustra propositum est.

Anno 1936, incipiente Bello Civili Hispanico, archipelagus divisum mansit in binas zonas: Centralis Occidentalisque pars (Frumentaria, Ebusus, Maiorica) intra aream a militibus contra Rempublicam Hispanicam Secundam rebellantibus rectam manet, dum in Minorica seditio concidit. Primis conflictus mensibus, evoluta est praesertim e Catalaunia operatio ad capiendam Maioricam, "Excensio Maiorica" (Hispanice Desembarco de Mallorca) nuncupata, quae inter Augustum et Septembrem 1936 evoluta esset et denique a Franquistico exercitu reiecta est, quamobrem denuo res manserunt velut antea. Insula Minorica usque ad belli finem non capta est.

Post Transitionem Democraticam Hispanicam, autonomistici animi regrediuntur, annoque 1983 tandem probatur Statutum Autonomiae.

Demographia

Insulae

Inferiore in tabula praecipuae insulae Baliarium et earum characteres videri possunt:

Nomen Latinum	Nomen Hispanicum	Nomen Catalanicum	Incolae (2008)	Area (km²)	Densitas (inc./km²)	Caput Latine	Caput Hispanice	Caput Catalanice
Maiorica	Mallorca	Mallorca	846 210	3 625,75	233,39	Palma Maiorica	Palma de Mallorca	Palma
Minorica	Menorca	Menorca	92 434	694,39	133,12	Mago	Mahón	Maó
Ebussus	Ibiza	Eivissa	125 053	569,60	219,55	Ebussus	Ibiza	Eivissa
Frumentaria	Formentera	Formentera	9 147	83,24	109,89	Sanctus Franciscus Frumentariae	San Francisco Javier	Sant Francesc de Formentera
Capriaria	Cabrera	Cabrera	0	15,69	0

Urbes cum maximo numero incolarum

#	Urbs Latine	Urbs Hispanice	Urbs Catalanice	Insula	Incolae^[8]
1	Palma Maiorica	Palma de Mallorca	Palma	Maiorica	404 681
2	Calvianum	Calviá	Calvià	Maiorica	51 462
3	Ebussus	Ibiza	Eivissa	Ebussus	49 516
4	Manacor	Manacor	Manacor	Maiorica	40 859
5	Lucus Maior	Lluchmayor	LLucmajor	Maiorica	36 681
6	Marratzinum	Marrachí	Marratxí	Maiorica	33 883
7	Sancta Eulalia Rivi	Santa Eulalia del Río	Santa Eulària des Riu	Ebussus	32 637
8	Inca	Inca	Inca	Maiorica	29 321
9	Iamno	Ciudadela	Ciutadella de Menorca	Minorica	29 247
10	Mago	Mahón	Maó	Minorica	29 050
11	Sanctus Iosephus Speculae	San José	Sant Josep de sa Talaia	Ebussus	22 871
12	Portus Magnus	San Antonio Abad	Sant Antoni de Portmany	Ebussus	22 136
13	Pollentia	Alcudia	Alcúdia	Maiorica	19 112
14	Fenalicium	Felanich	Felanitx	Maiorica	18 225
15	Pollensa	Pollensa	Pollença	Maiorica	16 981
16	Soller	Sóller	Sóller	Maiorica	14 075
17	Sapobla	La Puebla	Sa pobla	Maiorica	12 831
18	Sanctus Agninus	Santañy	Santanyí	Maiorica	12 823
19	Servariopolis	Son Servera	Son Servera	Maiorica	12 286
20	Caput Petrae	Capdepera	Capdepera	Maiorica	11 929

Omnia provinciae communia

Name	Comarque	Island	Area (km²)	Population (2001)^[9]	Population (2011)^[10]	Population (2019)^[11]
Alaior	Menorca	Menorca	109.86	7,108	9,450	9,065
Alaró	Raiguer	Mallorca	45.71	4,050	5,273	5,572
Alcúdia (Alcudia)	Raiguer	Mallorca	60.02	12,500	18,914	20,241
Algaida	Pla	Mallorca	89.79	3,749	5,272	5,642
Andratx (Andrach)^[12]	Serra	Mallorca	81.45	7,753	11,234	11,271
Ariany	Pla	Mallorca	23.14	766	892	868
Artà	Llevant	Mallorca	139.78	6,176	7,562	7,845
Banyalbufar	Serra	Mallorca	18.06	517	559	515
Binissalem	Raiguer	Mallorca	29.77	5,166	7,640	8,567
Búger	Raiguer	Mallorca	8.29	950	1,014	1,050
Bunyola	Serra	Mallorca	84.70	5,029	6,270	6,809
Calvià	Serra	Mallorca	145.01	35,977	49,807	50,559
Campanet	Raiguer	Mallorca	34.65	2,309	2,536	2,640
Campos	Migjorn	Mallorca	149.69	6,360	9,712	10,862
Capdepera	Llevant	Mallorca	54.92	8,239	11,281	11,868
Es Castell	Menorca	Menorca	11.66	6,424	7,895	7,434
Ciutadella de Menorca	Menorca	Menorca	186.37	23,103	29,510	29,840
Consell	Raiguer	Mallorca	13.70	2,407	3,778	4,053
Costitx	Pla	Mallorca	15.37	924	1,113	1,288
Deià	Serra	Mallorca	15.21	654	684	617
Eivissa Vila (Ibiza Town)	Eivissa	Eivissa	11.14	34,826	48,550	49,783
Escorca	Serra	Mallorca	139.37	257	258	212
Esporles	Serra	Mallorca	35.30	4,066	4,845	5,062
Estellencs	Serra	Mallorca	13.44	347	363	315
Felanitx	Migjorn	Mallorca	169.71	14,882	18,045	17,780
Ferreries	Menorca	Menorca	66.09	4,048	4,667	4,777
Formentera	Formentera	Formentera	83.22	5,553	10,583	12,111
Fornalutx	Serra	Mallorca	19.49	618	695	660
Inca	Raiguer	Mallorca	58.34	23,029	30,359	33,319
Lloret de Vistalegre	Pla	Mallorca	17.44	981	1,308	1,372
Lloseta	Raiguer	Mallorca	12.10	4,760	5,690	5,988
Llubí	Pla	Mallorca	34.92	1,806	2,235	2,273
Llucmajor (Lluchmayor)	Migjorn	Mallorca	327.25	24,277	35,995	36,914
Manacor	Llevant	Mallorca	260.26	31,255	40,348	43,808
Mancor de la Vall	Raiguer	Mallorca	19.89	892	1,321	1,509
Maó (Mahón)	Menorca	Menorca	117.18	23,315	28,789	29,040
Maria de la Salut	Pla	Mallorca	30.52	1,972	2,122	2,227
Marratxí (Marrachí)	Raiguer	Mallorca	54.22	23,410	34,538	37,193
Es Mercadal	Menorca	Menorca	138.34	3,089	5,292	5,038
Es Migjorn Gran	Menorca	Menorca	31.42	1,167	1,520	1,405
Montuïri (Montuiri)	Pla	Mallorca	41.13	2,344	2,856	2,912
Muro	Pla	Mallorca	58.59	6,107	7,010	7,085
Palma^[13]	Palma	Mallorca	208.59	333,801	402,044	416,065
Petra	Pla	Mallorca	70.05	1,911	2,876	2,860
Sa Pobla (La Puebla)	Raiguer	Mallorca	48.59	10,388	12,999	13,475
Pollença (Pollensa)	Serra	Mallorca	151.58	13,808	16,057	16,283
Porreres	Pla	Mallorca	86.91	4,069	5,459	5,502
Puigpunyent	Serra	Mallorca	42.31	1,250	1,878	2,012
Ses Salines (Las Salinas)	Migjorn	Mallorca	39.11	3,389	5,007	4,960
Sant Antoni de Portmany	Eivissa	Eivissa	126.80	15,081	21,915	26,306
Sant Joan (San Juan)	Pla	Mallorca	38.54	1,634	2,029	2,108
Sant Joan de Labritja	Eivissa	Eivissa	121.66	4,094	5,351	6,397
Sant Josep de sa Talaia (San José)	Eivissa	Eivissa	159.42	14,267	24,079	27,413
Sant Llorenç des Cardassar	Llevant	Mallorca	82.08	6,503	8,490	8,431
Sant Lluís	Menorca	Menorca	34.76	3,279	7,275	6,798
Santa Eugènia	Pla	Mallorca	20.25	1,224	1,686	1,561
Santa Eulària del Riu (Santa Eulalia del Río)	Eivissa	Eivissa	153.57	19,808	33,699	38,015
Santa Margalida (Santa Margarita)	Llevant	Mallorca	86.53	7,800	11,725	12,485
Santa Maria del Camí (Santa María del Camino)	Raiguer	Mallorca	37.62	4,959	6,443	7,375
Santanyí	Migjorn	Mallorca	124.87	8,875	12,427	12,237
Selva	Raiguer	Mallorca	48.75	2,927	3,699	4,014
Sencelles (Sancellas)	Pla	Mallorca	52.86	2,146	3,113	3,290
Sineu	Pla	Mallorca	47.74	2,736	3,696	3,862
Sóller	Serra	Mallorca	42.79	10,961	13,882	13,705
Son Servera	Llevant	Mallorca	42.57	9,432	11,915	11,568
Valldemossa	Serra	Mallorca	42.93	1,708	1,990	1,969
Vilafranca de Bonany	Pla	Mallorca	23.95	2,466	2,984	3,380
Totals				841,669	1,100,503	1,149,460

Numerus incolarum per annos

Demographica Insularum Baliarium evolutio
Annus	Numerus incolarum	% Hispaniae
1857	262 893	1,70%
1900	311 649	1,67%
1910	326 023	1,63%
1920	338 894	1,58%
1930	365 512	1,54%
1940	407 497	1,57%
1950	422 089	1,50%
1960	443 327	1,45%
1970	558 287	1,64%
1981	685 088	1,82%
1991	745 944	1,89%
2001	878 627	2,14%
2008	1 071 221	2,20%

Baliaris numerus incolarum ingenti rhythmo crescit, praecipue propter immigrationem 15,75% incolarum constituentem, et prima Hispanica Communitas Autonoma ac secunda Hispanica provincia (post Lucentum) cum maximo adventiciorum residentium numero. Quorum 39,66% ex Unione Europaea proveniunt, inter quos excellunt Germani (14,59% omnium), Britannici (9,58%), Itali (5,46%) et Galli (3,60%). 34,34% ex Hibero-America, inter quos excellunt ob suum numerum Aequatoriani (10,32%), Argentini (7,62%), Columbiani (5,95%) et Uraquarii (2,39%). 11,02% ex Africa Septemtrionali, praesertim e Maroco, et 7,54% ex Europa Orientali, praecipue e Romania Bulgariaque, veniunt.

Linguae

Lingua Catalana est propria Insularum Baliarium lingua (ita in Statuto Autonomiae definita) et coofficialis, iuxta cum lingua Hispanica (quia haec ultima officialis tota in Civitate est). Baliares igitur bilingues in et Hispanica et Baliarica Catalanae dialecto sunt quoniam praesertim a pagensibus e Ruscinone, Gerunda, et Barcinone per Recuperationem Hispanicam venientibus redintegratae sunt. Praeterea, periegeticis in zonis, loquuntur Anglice et Theodisce. Quamquam cooficialitas exsistit, pleraque municipalia regionaliaque affixa et alia documenta solum Catalanice sunt, velut resultatio voluntatis servandae linguae autochthonicae.

Sociolinguisticus Insularum status ita in unidirectionalem bilinguismum linguae Hispanicae faventem fluxit ut, licet plerique incolae duas linguas intellegant, biliguismus activus, scilicet, duabus liguis loqui, fere exclusive a Catalanophonis colitur, dum Hispanophoni praecipue unilingues verbali plano sunt.

Civilitas et administratio

Gubernatio

Insularum Baliarium et insulae Maioricae caput urbs Palma Maiorica est, quoque Ciutat, scilicet "Urbem", in Maiorica aut simpliciter Palma in reliqua Hispania nuncupata. Ibi Gubernationis Baliaris et Consilii Insularis Maioricensis sedes est.

Praeter gubernationem autonomicam, Insulae divisae sunt in Consilia Insularia quattuor; Maioricae, Minoricae, Ebusi et nuper creatum in Statuti emendatione anno 2007 Frumentariae. Indicandum est ut in comitiis Maio 2007 habitis primum suffragium directe Consiliis Insularibus latum esset. E comitiis 2007 suffragium separatim Consiliorum Insularium gubernationi latum est, quorum membra antea cum deputatis cuiusque insulae Insularum Baliarium Parlamento electae coincidebant.

Symbola

Insularum Baliarium symbola in vexillo integata sunt. Haec symbola propria et historice legitimata: horizontales quattuor clavi super gilvo fundo et purpureus superior laevus quadrans cum albo castello quinque medias turres habente. Singulae insulae etiam singula vexilla habere possunt.

Nihilominus, dubitabatur ex eius officializatione huius vexilli usus et eius historica legitimatio, quia pluries vexilli Maioricae modificatio consideratur, quod revera etiam in Palmae Maioricae insigni inspiratum est.

Aliud Insularum Baliarium symbolum Dies Insularum Baliarium est qui Kalendis Martiis celebratur, ubi Statutum Autonomiae anno 1983 vigere coepit.

Historia naturalis

Iugum Transmontanum (Catalanice; *Serra Tramuntana* et Hispanice; *Sierra Tramontana*).

Palaeogeographia

Gymnesiae et Pityussae dissimilem historiam geographicam habuere. Per Quaternarii glaciationes, propter aquae cumulum gelus modo in glacie pontivaga et magnis in iugis, maria oceanosque aequor deminuere. Quod quidem Minoricam et Maioricam se iungere vero Ebusum et Frumentariam provocavit. Omnes faunae floraeque inter se miscuere, sed inter Magnam Gymnesiam et Magnam Pityussam sic non evenit, quia mansit euripus amplius 70 km longus, terrestri faunae invius. Minor Magnae Gymnesiae magnitudo (2 000 km²) et aridius clima terrestris faunae extinctionem et notorum arboreorum vegetalium carentiam effecit.

Flora

In praeterito, Gymnesiae et Pityussae dissimilia oecosystemata habere. Gymnesiae ilicum silvas in intestinis et litoralibus in planitiebus magnas buxi Baliaricae silvas habebant, quae in Maiorica residue adhuc inveni potest. Pityussae paene arboreae vegetationis nudae erant et nitrophilae herbae praedominabant propter effectum deiectionum magnae coloniarum aviarium habitarum quantitatis.

In praesenti sunt in Baliaribus numerosae endemicae plantae inter quas Apium bermejoi, Euphorbia fontqueriana, Euphorbia margalidiana, Euphorbia pithyusa, Galium balearicum, Galium crespianum, Galium friedrichii aut Helleborus lividus.

Fauna

Gymnesiarum et Pityussarum fauna olim persimilis erat. Videtur, exceptis volucribus speciebus (avibus, chiropteris, et volantibus insectis), fere nulla terrestris species in commune habebatur: dissimiles vegetales communitates, dissimilia herbivora, dissimilia carnivora velut Hypnomys morpheus, species Myotragus aut Nesiotites hidalgo.

In Baliaribus aliquae species endemicae, sicut bufo Alytes muletensis, aut Baliaricae lacertae Podarcis lilfordi et Podarcis pityusensis, inveniuntur.

Oeconomia

Ebussi, ponderis periegetici nuclei, via.

PDG pro insulano Hispanicorum maximorum unus est. Socio-oeconomicum Baliaricae oeconomiae elementum determinantissimum ultimis in decenniis periegesis est, nihilominus periegeticae mores dissimiles secundum insulam sunt. Insulae Maiorica et Ebusus intentiorem periegeticum fluxum habent, periegetas praesertim Germanos et Britannicos accipientes, quamquam etiam multi Itali praesertim in Ebusum eunt. Attamen Minorica in periegeticam industriam serior intravit, nunc multos Britannicos periegetas accipiens. De Frumentaria, insula ex huius industriae effectibus seclusa est, inter alia propter potabilis aquae carentiam et parvam magnitudinem, etsi accepit turistas praesertim Italos.

Omnibus in insulis reliquae Hispaniae turismus solum totius quartam partem repraesentat, dum Ebusus est periegeticissimus (praecipue ob iuvenes eius discothecarum fama attractos).

Hoc turismi phaenomenum igitur insularis oeconomiae modum mutavit, laborantibus 70% incolarum in campo diaconiarum. Praeterea excellenda est industria textilis, corii et calceamenti.

Energia

Energiae generatio in Baliaribus basice de quinque thermaticis electrificinis in Maiorica, Minorica et Ebusso sitis pendet:

**Electrificinae thermaticae in Insulis Baliaribus**
Nomen	Locus	Provincia	Societas possessoria
Electrificina Thermatica Pollentiae	Pollentia (Maiorica)	Baliares	GESA-Endesa
Electrificina Thermatica Domus Arcarii	Palma Maiorica (Maiorica)	Baliares	GESA-Endesa
Electrificina Thermatica Domus Reus	Palma Maiorica (Maiorica)	Baliares	GESA-Endesa
Electrificina Thermatica Magonis	Mago (Minorica)	Baliares	GESA-Endesa
Electrificina Thermatica Ebusi	Ebussus (Ebusus)	Baliares	GESA-Endesa

Ars

Insulae aliquae megalithica monumenta servant, inter quae excellunt talaiota, navetae, et taulae, omnia ex tempore inter 1800 et 1500 a.C.n. comprehensa. Pauca Musulmani temporis reliqua manent. Cathedralis Sanctae Mariae Palmae Maioricae, Lonia (Hispanice La Lonja; Catalanice La Llotja), et Castellum Belli Visus (Hispanice Castillo de Bellver; Catalanice Castell de Bellver), circulare castellum cum dangione sinui Palmae Maioricae praesidens, clara artis Gothicae exempla sunt. Excellendae sunt hanc per tempus ecclesiae tales Sanctae Crucis, Sanctae Eulaliae, Sancti Iacobi, Sancti Nicolai. Serius sunt ecclesiae tales Sancti Francisci, Montis Sionis (Hispanice Montesión). In Iamnone et Palmae Maioricae aliquae architecturae saeculi duodevicensimi specimina sunt, ubi eminuit P.^? Calvo pictor.

Nexus externi

Gubernatio Baliaris
Insularum Baliarium datorum infrastrutura (IDEIB) chartographia et geographica informatio

Notae

↑ Liv. 28.37.4; Plin., Nat. 3.76 & 77.
↑ Cic., Att. 12.2.1.
↑ [1] Lexicon Universale Hofmann
↑ [2] Lexicon Universale Hofmann
↑ ^5.0 ^5.1 Graesse, Benedict, Plechl. Orbis Latinus (1971)
↑ [3] Lexicon Universale Hofmann
↑ Lycophronis Chalcidici, Alexandra (633-641). Textus originalis: Οι δ'αμφικλύστους Γυμνησίας σισυρνοδυται καρκίνοι πεπλωκότες άχλαινον αμπρεύσουσιν νήλιποι βίον, τριπλαις δικώλοις σφενδόναις ωπλισμένοι. ων αι τεκουσαι την εκηβόλον τέχνην άδορπα παιδεύσουσι νηπίους γονάς. ου γαρ τις αυτων ψίσεται πυρνον γνάθω, πριν αν κρατήση ναστον ευστόχω λίθω, υπερ τράφηκος σημα κείμενον σκοπου.
↑ [4] Census 2010
↑ Census at 1 November 2001: Instituto Nacional de Estadística, Madrid.
↑ Census at 1 November 2011: Instituto Nacional de Estadística, Madrid.
↑ Estimate at 1 January 2019: Instituto Nacional de Estadística, Madrid.
↑ includes the uninhabited offshore islet of Dragonera.
↑ includes the uninhabited offshore island of Cabrera.

Provinciae Hispaniae


Alava (Álava/Araba) · Albasitensis (Albacete) · Lucentina (Alicante/Alacant) · Portus Magni (Almería) · Asturiae (Asturias/Asturies) · Abulensis (Ávila) · Badaiocensis (Badajoz) · Barcinonensis (Barcelona) · Burgensis (Burgos) · Norbae Caesarinae (Cáceres) · Gaditana (Cádiz) · Cantabria · Castaliensis (Castellón/Castelló) · Urbis Regiae (Ciudad Real) · Cordubensis (Córdoba) · Brigantii Flavii (La Coruña/A Coruña) · Concae (Cuenca) · Gerundensis (Gerona/Girona) · Granatina (Granada) · Guadalaxarae (Guadalajara) · Ipuscoa (Guipúzcoa/Gipuzkoa) · Onubensis (Huelva) · Oscensis (Huesca) · Baliares (Baleares/Illes Balears) · Giennensis (Jaén) · Legioni (León) · Ilerdae (Lérida/Lleida) · Luci Augusti (Lugo) · Matritum (Madrid) · Malacitana (Málaga) · Murcianum (Murcia) · Navarra · Aurii (Orense/Ourense) · Pallantiae (Palencia) · Palmaria (Las Palmas) · Pontis Veteris (Pontevedra) · Rioiia (La Rioja) · Salmanticensis (Salamanca) · Segobiensis (Segovia) · Hispalensis (Sevilla) · Soriae (Soria) · Tarraconensis (Tarragona) · Nivariensis (Santa Cruz de Tenerife) · Terulensis (Teruel) · Toletana (Toledo) · Valentiae (Valencia/València) · Vallisoletana (Valladolid) · Biscaia (Vizcaya/Bizkaia) · Ocelli Duri (Zamora) · Caesaraugustana (Zaragoza)

[1] Liv. 28.37.4; Plin., Nat. 3.76 & 77.

[2] Cic., Att. 12.2.1.

[3] [1] Lexicon Universale Hofmann

[4] [2] Lexicon Universale Hofmann

[gbp-5] 5.0 ^5.1 Graesse, Benedict, Plechl. Orbis Latinus (1971)

[6] [3] Lexicon Universale Hofmann

[7] Lycophronis Chalcidici, Alexandra (633-641). Textus originalis: Οι δ'αμφικλύστους Γυμνησίας σισυρνοδυται καρκίνοι πεπλωκότες άχλαινον αμπρεύσουσιν νήλιποι βίον, τριπλαις δικώλοις σφενδόναις ωπλισμένοι. ων αι τεκουσαι την εκηβόλον τέχνην άδορπα παιδεύσουσι νηπίους γονάς. ου γαρ τις αυτων ψίσεται πυρνον γνάθω, πριν αν κρατήση ναστον ευστόχω λίθω, υπερ τράφηκος σημα κείμενον σκοπου.

[8] [4] Census 2010

[9] Census at 1 November 2001: Instituto Nacional de Estadística, Madrid.

[10] Census at 1 November 2011: Instituto Nacional de Estadística, Madrid.

[11] Estimate at 1 January 2019: Instituto Nacional de Estadística, Madrid.

[12] udes the uninhabited offshore islet of Dragonera.

[13] udes the uninhabited offshore island of Cabrera.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]