Devotio Publii Decii Muris
Devotio Publii Decii Muris est carmen ab eo dictum, cum is deis se sacraverit in pugna Vesuviensi anno 341 a.C.n. et pro patria se immolaverit. Romani pugnaverunt cum Latinos et Campanos, qui eorum imperium detractaverant. Pugna a Livio in libro octavo "Ab Urbe Condita" descripta est. Scriptor formam carminis accomodatam ad linguam eius temporis tradidit, cum exiguis signis linguae vetustioris.
Сum perturbatio esset, P. Decius Mus consul pontificem publicum populi Romani Marcum Valerium hortatus est, ut sibi diceret verba sacra cum quibus pro exercitu se immolare posset. Cogitabat auxilium deorum necessarium esse. Pontifex eum togam praetextam induere imperavit et, cum in telo staret, haec verba dicere capite velato et manu porrecta sub toga usque ad mentum:
- Iane, Iuppiter, Mars pater, Quirine, Bellona, Lares, Divi Novensiles, Divi Indigetes, Divi, quorum est potestas nostrorum hostiumque, Dique Manes, vos precor veneror, veniam peto feroque, uti populo Romano Quiritium vim Victoriam prosperetis hostesque populi Romani Quiritium terrore formidine morteque afficiatis. Sicut verbis nuncupavi, ita pro re publica populi Romani Quiritium, exercitu, legionibus, auxiliis populi Romani Quiritium, legionibus auxiliaque hostium mecum Deus Manibus Tellurique devoveo.
In libro VII "Ab Urbe Condita" (9, 9-12) Livius scripsit quid accidisset postquam consul hoc dixerat. Decius, tam concitatus ut videbatur eum a caelo Mutti expiandum omnes iras deorum et ad dandum exitio hostes?. Hostes cum eum vidissent, exterriti fugerunt, ut primum is, transfixus sagittis, perit. Ex vetustis nuntiis, consulis Decii et liber et nepos, quorum nomina eadem erant, pro salute patriae cum eodem ritu deis se immolaverunt. Liber se immolavit in pugna sentinensi, nepos in bello tarentino.
Miles Capistranensis(it), exemplum artis Italiae VI saeculi a.C.n, conservatus in Museo Nationali Teatis, altitudinis 2.20 m fere statua est, effictus cum armis et cum persona funebri. Coniunctus est cum ritu devotionis: si milesin pugna immolaturus superstes esset, pro eo statua altissima, vicaria ritualis superstitis, sepelienda erat.
Fons[recensere | fontem recensere]
- Titus Livius - "Ab urbe condita" libri VIII 3-11
De hac re nexus intervici usque adhuc absunt. Adde, si reppereris.