Haec res est tabula Graecolatina figurationum[ 1] maiorum generum artis byzantinae.
Genus
Generis nomen Graecum
Exemplum
Notae
Icona Trinitatis saeculi 15
Genus
Generis nomen Graecum
Exemplum
Notae
Pantocrator
Παντοκράτωρ
Opus tessellatum saeculi 6
"Pantocrator" significat "imperatorem omnium rerum".
Deesis
Δέησις
Icona sinaitica seculi 12
Figuratio cum Maria Ioanneque Baptista Christum misericordiam pro hominibus rogantibus. "Deesis" significat "orationem" sive "preces".
Genus
Generis nomen Graecum
Exemplum
Notae
Annuntiatio
Εὐαγγελισμός, ὁ
Icona saeculi 14
Nativitas Iesu Christi (vide etiam: Christi Natalis )
Γέννησις τοῦ Ιησοῦ Χριστοῦ
Icona saeculi 15
Nota: In arte byzantina Maria semper in aliquo lecto recumbit bove asinoque prope Λόγον neonatum τὰ άλογα repraesentantibus Exemplorum nexus externus
Adoratio Magorum
Σύναξις τῆς Μητρὸς tοῦ Θεοῦ
Opus tessellatum
Praesentatio Domini , Christus in templum delatus
Ὑπαπαντή
Pictura saeculi 11
Baptismus
Βαπτισμός, ὁ; Βαπτισμα (Dialectus Graeca Communis); βαπτισις, ἡ (Mesograece)
Opus tessellatum saeculi 14
Crucifixio Christi
Σταύρωσις, ἡ / Σταύρωση (Neograece)
Pictura in recenti calce effecta saeculi 11
Nota: In huiusmodi picturis sub cruce caput Adam et recentes flores ex humo crescentes visi solent.
Lacrimatio
Ἅγιος Θρῆνος
Pictura in recenti calce effecta saeculi 12
Sepultura Domini
Ἐνταφιασμός, ὁ
Pictura saeculi 14
Resurrectio Domini
Ἀνάστασις, ἡ
Figuratio saeculi 12
Ascensio Domini [ 3]
Ἀναβατικὸν, τὸ
Pictura saeculi 6
Dormitio Mariae (vide etiam: Assumptio Beatae Mariae Virginis )
Κοίμησις, Κύμισις (Mesograece), Η Κοίμηση (Neograece)
Opus tessellatum saeculi 14
Secundus Adventus[ 4] , Ultimum Iudicium[ 5]
Δευτέρα Παρουσία, Δεύτερη Ἓλευση (Neograece); Κρίσις
Pictura in recenti calce effecta saeculi 14
Exemplum
Notae
Icona saeculi 13
Genus
Generis nomen Graecum
Exemplum
Notae
Hodegetria
Ὁδηγήτρια, ἡ
Opus tessellatum saeculi 12
Vide etiam: Dexiokratusa, Psychosostria, Tricheirusa
Eleüsa
Ἐλεούσα, ἡ
Icona saeculi 12
"Eleüsa" significat "misericordiantem". Vide etiam: Glycophilusa
Nikopoia
Νικόποια, ἡ
Opus tessellatum saeculi 9
Blacherniotissa
Βλαχερνιώτισσα
Pictura saeculi 11 (Genus "Maria Orans") Genus "Platytera" (Πλατυτέρα των Ουρανών )
Verbo Πλατυτέρα Latine significatur amplior . Ille celeberrimus hymnus in Sanctam Genetricem "In te gaudet omnis creatura" his verbis finitur: "(Gremium tuum fecit) caelis amplius "; Graece: Πλατυτέρα τῶν Οὐρανῶν.
Maria lactans
Γαλακτοτροφοῦσα
Pictura saeculi 13
Figurationes scaenicae:
Legendae
Personae:
Sancti
Patriarchae
Doctores Ecclesiae
Prophetae
Imperatores
Heinrich Laag: Kleines Lexikon der frühchristlichen Kunst und Archäologie , Reclam: Stutgardiae, 2001.
Heinrich et Margarethe Schmidt: Die vergessene Bildersprache christlicher Kunst , Beck: Monaci, 2007.