Ioannes Oecolampadius

Ioannes Oecolampadius (natus Johannes Heussgen anno 1482 in Weinsberg; Basiliae die 24 Novembris 1531 mortuus) fuit reformator urbis Basiliae et theologus Helveticus. Cognomen Graecum e prava interpretatione nominis Germanici tamquam Haus et Schein ductum est (lumen domus).

Vita et studia

In Franconia divite mercatoris familia ortus per matrem Pfister natam avum Basiliensem habebat. Valetudine infirma oppressus aegrotare semper videbatur ː nihilominus laborem et vigilias numquam recusavit. Primum Bononiae et Heidelbergae iuri studuit, mox tamen incepto destitit et theologiae praedicationique in patria sua operam dedit. Simul apud Iohannem Reuchlin philologia Graeca et Hebraica animum imbuebat. Basileam a Iohanne Frobenio invitatus Graecae editioni Novi Testamenti anni 1516 cum Erasmo operam tulit. Interpres Latinus patrum Gregorii Nazianzeni^[1] et Iohannis Chrysostomi^[2], atque idem commentator Isaiae prophetae^[3] et Epistulae ad Romanos^[4], opera sua Basileae plerumque apud typographum Andream Cratandrum publicabat atque mandantibus magistratibus Basiliensibus et Germanice ex cathedra praedicabat et in universitate theologiam Latine profitebatur. Initio Lutheri propositis favebat^[5], propior tamen Tigurensi reformatori Zwinglio erat^[6]. A Luthero de Cenae spirituali interpretatione (1525) secessit nec illa controversia umquam composita est^[7]. Simul anabaptistis adversabatur. In fine artificum sodalitatibus fretus paulo antequam moreretur victoriam rettulit ː anno 1529 Consilium civitatis cultum evangelicum - cuius Oecolampadius primus antistes fuit - Basileae edicto celebrandum iussit atque missam catholicam prohibuit.

Anno 1528 uxorem duxit Wibrandis Rosenblatt, viduam multo iuniorem e qua tres liberos genuit. Oecolampadio mortuo Wibrandis duos alios claros reformatores maritos habuit, Argentoratenses Wolfgangum Capitonem (1478-1541) et Martinum Bucerum (1491-1551).

De honoribus posthumis

Caritate Evangelica et pauperum cura^[8] motus dicebatur ˑ certe moderatior fuit quam multi alii reformatores. In Monasterio Basiliensi eius titulus inter Iacobum Meierum et Simonem Grynaeum sic legitur ː

D.IO.OECOLAMPADIVS PROFESSIONE THEOLOGVS TRIVM LINGVARUM PERITISSIMVS AVTHOR EVANGELICAE DOCTRINAE IN HAC VRBE PRIMUS ET TEMPLI HVIVS VERVS EPISCOPVS VT DOCTRINA SIC VITAE SANCTIMONIA POLLENTISIMVS SVB BREVE SAXVM HOC RECONDITVS IACET.

Notae

↑ De Moderandis disputationibus Gregorii Nazanzeni... sermo, Oecolampadio interprete, Basileae, 1521
↑ Divi Joa[n]nis Chrysostomi, Sermo de eleemosyna et collatione in sanctos, in verba Pauli ex priore ad Corinthios ep[isto]la, hactenus latine non aeditus, Jo. Oecolamp. interprete. Moguntiae, 1522. Divi Joannis Chrysostomi psegmata quedam, nuperrime a Joanne Oecolampadio, in latinum primo versa. Quorum omnium indicem proxima pagella indicabit. Addita sunt preterea recenter sequentia. Divi Joaniis Chrysostomi De incomprehensibili Dei natura contra Anomeos, absente episcopo, homiliae. V. Theodoro Gaza interprete. Paraenesis divi Joannis Chrysostomi ad Theodorum Lapsum Wolphango Fabritio Capitone interprete. Divi Joannis Chrysostomio In hox apostoli dictum Utinam tollerarssetis paululum quidddam insipientae meae homilia Fabritio Capitone interprete. Divi Joannis Chrysostomi Sermo de Elemosina & collatione in sanctos... Joanne Oecolampadio interprete. Divi Joannis Chrysostomi Sermo in illus dictum apostoli ad Corinthios... Joanne Oecolampadio interprete. Divi Joannis Chrysostomi In idctum apostoli ad Corinthios oportet a haereses esse Joanne Oecolampadio interprete. Ex officina Johannis Parvi, 1524
↑ In Jesaiam prophetam. hypomnematon, hoc est Commentariorum, Coloniae, Soter, 1525
↑ In Epistolam B. Pauli apost. ad Rhomanos adnotationes ... cum indice, Basileae, Cratander, 1525
↑ Oecolampadij iudicium de doctore Martino Luthero, Lipsiae, 1520
↑ DD. Joannis Oecolampadii et Huldrichi Zvinglii epistolarum libri quatuor ..., Basileae, 1536. Praeposita est vita Oecolampadii a Wolfgango Capitone composita.
↑ Quid de eucharistia veteres tum Graeci, tum Latini senserint, Dialogus, 1530.
↑ De non habendo pauperum delectu... epistola utilissima, Basileae, Andreas Cratander, 1523

Lege etiam

Alfred Berchtold, Bâle et l'Europe : une histoire culturelle, Lausanne, Payot, 1990, 440-451
John Dyck, "Johannes Oecolampadius: Lighthouse of the Reformation", Western Reformed Seminary Journal 1996 ː 25-29
J.J. Herzog, Oecolampade le réformateur de Bäle, Neuchatel, 1848
Eric W. Northway, The reception of the fathers & Eucharistic theology in Johannes oecolampadius ( 1482-1531), with special reference to the adversus haereses of irenaeus of Lyons, Durham, 2008. (Thesis academica).
Ernst Staehelin: Das theologische Lebenswerk Johannes Oekolampads. Heinsius, Lipsiae anno 1939. Recensio critica

Nexus externi

Vicimedia Communia plura habent quae ad Ioannem Oecolampadium spectant.

Deutsche Biographie
Commentatio in Lexico historico Helvetiae: Theodisce, Francogallice, Italice
Walter Troxler, "OEKOLAMPAD, Johannes" in Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon vol. 6 (Herzberg, 1993. ISBN 3-88309-044-1) , columnae 1133–1150 (Theodisce)
Index Latinorum operum

[1] De Moderandis disputationibus Gregorii Nazanzeni... sermo, Oecolampadio interprete, Basileae, 1521

[2] Divi Joa[n]nis Chrysostomi, Sermo de eleemosyna et collatione in sanctos, in verba Pauli ex priore ad Corinthios ep[isto]la, hactenus latine non aeditus, Jo. Oecolamp. interprete. Moguntiae, 1522. Divi Joannis Chrysostomi psegmata quedam, nuperrime a Joanne Oecolampadio, in latinum primo versa. Quorum omnium indicem proxima pagella indicabit. Addita sunt preterea recenter sequentia. Divi Joaniis Chrysostomi De incomprehensibili Dei natura contra Anomeos, absente episcopo, homiliae. V. Theodoro Gaza interprete. Paraenesis divi Joannis Chrysostomi ad Theodorum Lapsum Wolphango Fabritio Capitone interprete. Divi Joannis Chrysostomio In hox apostoli dictum Utinam tollerarssetis paululum quidddam insipientae meae homilia Fabritio Capitone interprete. Divi Joannis Chrysostomi Sermo de Elemosina & collatione in sanctos... Joanne Oecolampadio interprete. Divi Joannis Chrysostomi Sermo in illus dictum apostoli ad Corinthios... Joanne Oecolampadio interprete. Divi Joannis Chrysostomi In idctum apostoli ad Corinthios oportet a haereses esse Joanne Oecolampadio interprete. Ex officina Johannis Parvi, 1524

[3] In Jesaiam prophetam. hypomnematon, hoc est Commentariorum, Coloniae, Soter, 1525

[4] In Epistolam B. Pauli apost. ad Rhomanos adnotationes ... cum indice, Basileae, Cratander, 1525

[5] Oecolampadij iudicium de doctore Martino Luthero, Lipsiae, 1520

[6] DD. Joannis Oecolampadii et Huldrichi Zvinglii epistolarum libri quatuor ..., Basileae, 1536. Praeposita est vita Oecolampadii a Wolfgango Capitone composita.

[7] Quid de eucharistia veteres tum Graeci, tum Latini senserint, Dialogus, 1530.

[8] De non habendo pauperum delectu... epistola utilissima, Basileae, Andreas Cratander, 1523

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]