Neuropathia peripherica
Neuropathia peripherica (a Graeco neuro- + pathia) est damnum vel morbus nervos adficiens, qui sensus motum, functionem glandulae vel organi, vel alios salutis aspectus imminuere potest, secundum genus nervorum adfectum. Causae usitate sunt morbi systematici (sicut diabetes mellitus et lepra), defectus vitaminorum, medicamenta (e.g., chemiotherapia), noxa traumatica, nimia alcoholis consumptio, morbus systematis immunitatis, vel infectio, aut hereditate excipi potest (ortu praesens).[1][2][3] Vocabulum neuropathia sine mutatore neuropathiam perpheralem plerumque usu medico usitato significat.
Neuropathia quae solum unum nervum adficit mononeuropathia appellatur, et neuropathia quae multos nervos comprehendit in iisdem fere regionibus in ambobus corporis lateribus polyneuropathia symmetrica vel simpliciter polyneuropathia appellatur. Cum duo vel plures (usitate pauci, sed aliquando multi) nervi separati in variis corporis regionibus afficerentur, morbus mononeuritis multiplex, neuropathia multifocalis, vel mononeuropathia multiplex appellatur.[1][2][3]
Neuropathia peripherica chronia aut acuta esse potest. Neuropathiae acutae diagnosim urgentem postulant. Nervi motorii (qui musculis moderantur), nervi sensorii, vel nervi autonomici (qui rationibus automatariis moderantur, sicut proportio cordis, temperatura corporis, et respiratio), adfici possunt. Plus quam unum nervorum genus eodem tempore adfici potest. Neuropathiae periphericae per genus nervorum praecipue adfectorum digeri possunt, vel per causam primam. Neuropathia ex causa ignota oriens idiopathica appellatur.[1][2][3]
Neuropathia spasmos dolorosos, fasciculationes (velicationes musculorum tenuium), damnum musculorum, degenerationem ossium, ac mutationes cutis, capillorum, et unguium efficere potest. Praeterea, neuropathia motoria aequilibrium et coniunctionem copulativam, vel saepissime debilitatem musculorum, imminuere potest; neuropathia sensoria efficere potest torporem tactus et vibratus, proprioceptionem imminutam (coordinationen et aequilibrium exilem efficientem), imminutam mutationis temperaturae et doloris sensibilitatem, formicationem automatam vel dolorem ardentem, vel allodyniam cutis; et ac neuropathia autonomica varia indicia efficere potest de glandulis et organis affectis dependens, sed indicia communia sunt exilis vesicae ordinatio, enormis sanguinis pressio vel pulsus proportio, et imminuta sudandi soliti facultas.[1][2][3]
Classificatio
[recensere | fontem recensere]Neuropathia peripherica classificari potest per numerum et distributionem nervorum affectorum (mononeuropathia, mononeuritis multiplex, vel polyneuropathia), praevalens cellularum nervorum genus affectum (motorium, sensorium, autonomicum), vel ratio quae nervos adficit; e.g., inflammatio (neuritis), compressio (neuropathia compressionis), chemotherapia (neuropathia peripherica a chemotherapis inducta).
Neuritis
[recensere | fontem recensere]Neuritis est generale inflammationis nervorum nomen[4] vel generalis systematis nervosi perpherici inflammatio. Signa de nervis implicatis dependent, sed comprehendere possunt dolorem, paraesthesiam, paresim, hyphaesthesiam, anaesthesiam, paralysim, tabem, et exitum reflexuum?. Inter causas sunt:
- Iniuria corporea
- Infectio
- Herpes simplex
- Herpes zoster (etiam zona appellatus)
- Lepra
- Morbus Lymensis
- Vulnus chemicum
- Radiatio
- Status primi neuritem loci efficientes (unum nervum adficientes):
- Diphtheria
- Noxa loci
- Diabetes mellitus
- Condiciones primae polyneuritem efficientes:
- Defectus vitamini B1 (beriberi)
- Defectus vitamini B12
- Nimium vitamini B6[5]
- Morbi metabolici
- Diabetes mellitus
- Morbus coeliacus?[6]
- Herpes zoster
- Hypothyreoidismus
- Porphyria
- Infectiones, bacteriales et/aut virale
- Morbus autoimmunis, praecipue sclerosis multiplex et syndroma Guillain-Barrianum
- Cancer
- Alcoholismus
- Neuropathia sensoris migratoria Wartenbergiana
Inter genera neuritis sunt:
- Neuritis arsenici
- Neuritis bracchialis
- Neuritis cranii, ut paralysis Belliana se saepe praebens
- Neuritis optica
- Neuritis vestibularis
- Polyneuritis vel neuritis multiplex (non confundenda cum sclerosi multiplice)
Neuropathia autonomica
[recensere | fontem recensere]Plerisque in neuropathiis periphericis autonomicae quoque fibrae nervales affectae sunt, quamquam damna fibrarum autonomicarum plerumque non insignia videntur. Tamen grex malorum nervorum autonomicorum prodeant, quo fibrae et tenerae et non myelinatae ex solito ad insanitates delabi queant; per exemplum una cum diabete mellito, syndromatibus paraneoplasticis, contagionibus, venenis. Symptomata ad cardiovascularia, gastrointestinalia, urogenitalia, sudomotorica, velut gubernationes pupillarum et temperaturae corporis respiciant[7].
Neuropathiae autonomicae quoque symptomata et signa sunt, divisionum et afferentium et efferentium:
- Systema endocrineum: afferentia Mala secretionis sudoris; efferentia hypoglaecemiam non/minus sentiri
- Vesica urinaria: mala mictionis: afferentia replentem vesicam non sentiri; efferentia retentio vel incontinentia urinae
- Organa sexualia: Impotentia coeundi
- Apparatus digestorius: afferentia dolor abdominalis, nausea; efferentia dysphagia, vomitus, malabsorptio (ut malo pancreatis exocrino causa), incontinentia alvi, gastroparesis, diarrhoea, constipatio
- Apparatus circulatorius: mala frequentiae cordis (tachycardia, bradycardia), hypotensio orthostatica, syncope), mala gubernationis voluminis vasorum sanguineorum (hypo-, hypertensio)
- Systema respiratorium: mala gubernationis spirationis (apnoea, hypopnoea, bradypnoea)
- Oculi: Mala accomodationis, mala in obscuritate videndi
Mementote neuropathiam autonomicam modo una ex aliis causis malorum systematis automici nervosi esse et etiam alias structuras ut cerebrum (per exemplum: Atrophia systematum multiplicium) vel medullam spinalem dysfunctionem autonomicam efficere.
Notae
[recensere | fontem recensere]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 Richard A. C. Hughes, "Clinical Review: Peripheral Neuropathy," British Medical Journal, 23 Februarii 2002, 324:466, doi:10.1136/bmj.324.7335.466
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 Janet M. Torpy, Jennifer L. Kincaid, et Richard M. Glass, "Patient Page: Peripheral Neuropathy," Journal of the American Medical Association, 21 Aprilis 2010, 303(15). doi:10.1001/jama.303.15.1556 .
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 [https://web.archive.org/web/20161215182814/http://www.ninds.nih.gov/disorders/peripheralneuropathy/detail_peripheralneuropathy.htm Peripheral Neuropathy Fact Sheet (National Institute of Neurological Disorders and Stroke, 19 Septembris 2012).
- ↑ Formula:DorlandsDict.
- ↑ Rosenbloom, Mark; Tarabar, Asim; Adler, Robert A. "Vitamin Toxicity". Medscape Reference. Medscape.
- ↑ Chin, R. L., et N. Latov, "Peripheral Neuropathy and Celiac Disease," Current Treatment Options in Neurology, Ianuario 2005, 7(1):43–48. PMID 15610706. doi:10.1007/s11940-005-0005-3.
- ↑ Dineen J., Freeman R. (Mar 2015). "Autonomic Neuropathy". Seminars in neurology 35 (4): 458-68
Bibliographia
[recensere | fontem recensere]- Bassetti, Claudio, et Marco Mumenthaler. 2012. Neurologische Differenzialdiagnostik: Neurologische Symptome und Zeichen richtig bewerten, abklären und einordnen. Georg Thieme Verlag. ISBN 3131577967.
- Committee on Standards and Practice Parameters, American Society of Anesthesiologists. 2011. Practice advisory for the prevention of perioperative peripheral neuropathies: an updated report by the American Society of Anesthesiologists Task Force on prevention of perioperative peripheral neuropathies. Anesthesiology 114(4):1168–1182. PMID 10754638.
- Latov, Norman. 2007. Peripheral Neuropathy: When the Numbness, Weakness, and Pain Won't Stop. Novi Eboraci: American Academy of Neurology Press Demos Medical. ISBN 193260359X.