Savaii

Tabula Samoae, Savaii in laeva parte.

Savaii, accuratius Samoane Savai‘i, vel in oratione florida Salafai, prima populorum Polynesianorum orientalium terra, est amplissima Insularum Samoanarum insula et maxima civitatis Samoae insula. Terra, 40 chiliometra lata, 70 chiliometra longa, ex immani basaltico scutiformo monte igniferi natus est, qui super Oceani Pacifici alveum exoritur.

Partes orarum maritimarum, praecipue litoris australis, sunt abruptae saxosaeque. Caelum subtropicum et placidum, temperatura media 29 °C est. Venti aquilonares, arida flabra et lenissima, a mense Maio ad mensem Novembrem plerumque flantur; tempus humidum^(en) pluviumque a mense Novembri ad mensem Martium extenditur.

Ora septentrionalis stationem Matautui offert, ubi naves saeculi undevicensimi ancoram iacere solebant, sed maximi portus hodierni sunt Asau, vicus in occidentali insulae parte, et Salelologa in orientali. Viginti milia passuum a Linea Commutationis Diei olim patuit Falealupo, vicus maxime occidentalis in Samoa et in Oceano Pacifico Australi, sed fine anni 2011 ad orientem insulae versus motus est.

Solent peregrinatores silvas Falealuponi reservatas (Anglice Falealupo Rainforest Preserve) et Tafuae (Tafua Peninsula Rainforest Preserve) videre, cavernam Falealuponi in lava factam (Anglice Falealupo Lava Tube Trail) explorare, et conatum ad testudines virides (Chelonias mydas) servandas Aualae (Auala Green Turtle Conservation Program) adiuvare.

Montes igniferi

In media insula, Matavanu 'Vallis Facies', mons ignifer altitudine 6096 pedum super maris facie, eruptionem annis ab 1902 ad 1911 novissime fecit. Ager e lava constitutus iuxta Saleaulam ab his eruptionibus factus, tam latus est ut in altissimis photographematibus aeriis videtur. Saeculo vicensimo quoque, Mata o le Afi 'Ignis Facies' anno 1902 erupit. Mauga Afi 'Ignis Mons' circa annum 1725 erupisse aestimatur.

Situs incluti

In insula inveniuntur aliquot situs praehistorici, inter quos cataracta prope Mu Pagoam; Fafa, aditus in Hades, in Mulinuu promontorio; foramina efflantia Alofaagae; lavae cursus Saleaulae; tumulus Pulemeleianus; Vestigium Mosonis; aliique situs antiqui, naturales et artificiosi.

Civiles rationes

Fere 50 000 hominum Savaiios incolunt. Traditur gravissimos Savaiorum dominos honoresque civiles esse Sex Potestates (Samoane Pule e Ono i Sālāfai). Insulae olim erant tres pagi civiles: Faasaleleaga ab orienti, Latus Taoae (Le Itu o Taoa) a septentrionibus, et Latus Faatoafei (Le Itu o Faatoafe) a meridie et occidente. Post bellum contra Aanam anno 1830 gestum, Latus Taoae saepe appellatur Latus Virorum; Latus Faatoafei, Latus Feminarum.

Nexus interni

• Falelima
• Havaiki
• Litus Aganoa

Fontes

• Krämer, Augustin [Friedrich]. 1902. Die Samoa-Inseln. Vol. 1. Stutgardiae: Nägele.
• Krämer, Augustin [Friedrich]. 1903. Die Samoa-Inseln. Vol. 2. Stutgardiae: Nägele.
• Turner, George. 1884. Samoa a Hundred Years Ago and Long Before. Londinii: Macmillan.