Ioannes XXIII

Amati pueri, audio voces vestras. Mea una vox sed mundi vocem ostendit. Hic universus adest orbis. Hoc vespere Luna ipsa mihi videtur, sursum mirate, festinare ut hoc spectaculum admiretur. . . . Domum redire, inveniri pueros vestros. Date blanditias filiis vestris et dicite: hoc est Papae solatium. Inventas lacrimas detergite; dicite verbum bonum: Papa est nobiscum praecipue in acerbitatibus et inter tristitiae horas.^[1]
– Iohannes XXIII imparatus e domus suae fenestra alloquitur peregrinos ante Basilicam Vaticanam congregatos pridie Concilii Vaticani Secundi, die 11 Octobris 1962

Ioannes XXIII, nomine nativo Angelus Iosephus Roncalli (1881–1963), a die 27 Aprilis 2014 sanctus dictus, fuit ducentensimus sexagensimus primus Papa Ecclesiae Catholicae Romanae et dominus Civitatis Vaticanae a die 28 Octobris 1958 usque ad mortem. Papa Concilii et Papa Bonus vulgo appellatur, quamquam sua comitas non sine severitate erat, neque gravitas sine facilitate. Sua apostolica sententia fuit "Oboedientia et pax."^[2]

Vita

Angelus Iosephus Roncalli humili loco agricolarum familia natus est Submonte in oppido (Italiane Sotto il Monte, nunc ad eius honorem Sotto il Monte Giovanni XXIII vocato) die 25 Novembris anno 1881, Ioannis Roncalli et Mariannae uxoris filius. Roncalli Bergomi in seminario minore et postea Romae in Pontificio Seminario Romano Maiore (illo tempore seminario sancti Apollinaris) studuit.

Sacerdos

Sacerdote die 10 Augusti 1904 Romae ordinato, Roncalli secretarius domini Iacobi Radini-Tedeschi Bergomi episcopi factus est, cum quo multas provincias visitare solebat. Roncalli apud seminarium Bergomi historiam ecclesiae, apologeticam ac theologiam docuit, et opera historica de Caesare Baronio et de sancto Carolo Borromeo scripsit.

Post mortem episcopi, anno 1915, Roncalli miles in primo orbis terrarum bello meruit. Ab anno 1918, legione Italiana sacerdos militum laboravit. Bellum confecto sacerdos iuvenum studiosorumque ad annum 1921 operam dedit. Eodem anno a Benedicto Papa XV Romam translatus est et ad gradum praelati honorarium Suae Sanctitatis et praesidis Consilii Nationalis Italiae operis de Propaganda Fide promotus est.

Episcopus et nuntius apostolicus

Anno 1925 die 19 Martii episcopus titularis ordinatus est, et tunc Pius Papa XI eum visitorem apostolicum in Bulgariam misit. Anno 1934 delegatus apostolicus in Turcia et Graecia creatus est. Anno 1944 labor magnae difficultatis ei datus est: nuntius apostolicus in Francia post secundum orbis terrarum bellum. Bello iam flagrante multi episcopi Francici cum Germanis conlaboraverant. Populus autem et administratio Franciae dimissionem eorum ab ecclesia petiverunt. Roncalli nuntius apostolicus eam disputationem finire potuit.

Cardinalis et patriarcha

Die 12 Ianuarii anno 1953 a Pio Papa XII cardinalis Sanctae Romanae Ecclesiae creatus et Patriarcha Venetiarum nominatus est.

Pontificatus

Post arduum conclave (ipse Ioannes XXIII postea dixit se et cardinalem Gregorium Petrum Agagianian de electione inter se diu contenderant) die 28 Octobris anno 1958 cardinales, qui brevitate eius pontificatus confidebant, Angelum Roncalli in summum pontificem elegerunt. Ille nomen sibi Ioannis XXIII imposuit.

Quamquam pontificatus suus brevis fuerit, Ioannes XXIII brevi tempore multa explevit inter alia concilium Vaticanum secundum convocavit. Pacis causa valde laboravit. Ultima eius encyclica, Pacem in terris, hereditas eius videtur, qui dicere solebat: "Errorem non errantem damnare debemus."

Ioannes XXIII numerum maximum cardinalium, quem cum bulla Postquam verus die 3 Septembris 1586 papa Sixtus V constituerat, id est septuaginta, superavit: iam mense Decembri 1958 Ioannes novos cardinales creavit, ut numerus eorum ad septuaginta quinque crevisset.

Prima nativitate Domini pontificatus eius Ioannes XXIII parvulos aegros et captivos visitavit.

Iam mense Ianuario 1959 papa Oecumenicum Concilium, quod Vaticanum secundum (1962–1965) appellatur, convocavit.

Die 4 Octobris 1962, primus papa post Pium IX, Ioannes XXIII e Roma egressus est et sanctuarios Laureti et Asisii visitavit.

Die 11 Octobris 1962, secundum concilium Vaticanum aperiens, dixit ecclesiam sese cum civilitate hodierna reconciliare debere:

"Saepe quidem accidit, quemadmodum in cotidiano obeundo apostolico ministerio comperimus, ut non sine aurium Nostrarum offensione quorundam voces ad Nos perferantur, qui, licet religionis studio incensi, non satis tamen aequa aestimatione prudentique iudicio res perpendunt. Hi enim, in praesentibus humanae societatis condicionibus, nonnisi ruinas calamitatesque cernere valent; dictitant nostra tempora, si cum elapsis saeculis comparentur, prorsus in peius abiisse; atque adeo ita se habent, quasi ex historia, quae vitae magistra est, nihil habeant quod discant, ac veluti si, superiorum Conciliorum tempore, quoad christianam doctrinam, quoad mores, quoad iustam Ecclesiae libertatem, omnia prospere ac recte processerint.

At Nobis plane dissentiendum esse videtur ab his rerum adversarum vaticinatoribus, qui deteriora semper praenuntiant, quasi rerum exitium instet.

In praesenti humanorum eventuum cursu, quo hominum societas novum rerum ordinem ingredi videtur, potius arcana Divinae Providentiae consilia agnoscenda sunt, quae per tempora succedentia, hominum opera, ac plerumque praeter eorum exspectationem, suum exitum consequuntur, atque omnia, adversos etiam humanos casus, in Ecclesiae bonum sapienter disponunt."

Similiter dixit in sua littera encyclica de pace: Pacem in terris, quam iam a multis mensibus grave morbo laborans scripsit. Nam paulo post encyclicae promulgationem cancro stomachi in Civitate Vaticana die 3 Iunii 1963 obiit.

Encyclicae epistulae

Ioannes XXIII octo encyclicas epistulas protulit:

Ad Petri Cathedram (die 29 Iunii 1959), de propositis pontificatus
Aeterna Dei sapientia (die 11 Novembris 1961), ad memoriam Papae Leonis
Grata Recordatio (die 26 Septembris 1959), de rosario
Mater et Magistra (die 15 Maii 1961), de sociale ecclesiae doctrina
Pacem in terris (die 11 Aprilis 1963)
Paenitentiam agere (die 1 Iulii 1962)
Princeps Pastorum (die 28 Novembris 1959), de missionibus
Sacerdotii Nostri Primordia (die 1 Augusti 1959), de sancto presbytero Ioanne Maria Vianney

Vide etiam constitutionem apostolicam "Veterum Sapientiae" de usu linguae Latinae.

Opera

Praeclarum eius opus est Il Giornale dell'anima, diarium animae Latine scriptum, in quo ex anno 1895 usque ad mortem meditationes suas scripsit.^[3] Alia opera:

Angelo Giuseppe Roncalli, Il cardinale Cesare Baronio. Nel terzo centenario della sua morte, Modiciae anno 1908 (III ed., Edizioni di Storia e letteratura, Romae, 1961)
Angelo Giuseppe Roncalli, Mons. Giacomo Maria Radini-Tedeschi, vescovo di Bergamo, Edizioni di Storia e Letteratura, Romae, 1963
A.G. Roncalli/Giovanni XXIII, Il giornale dell'anima e altri scritti di pietà, a cura di Loris Francesco Capovilla, Ed. San Paolo, Cinixelli Balsemi, 2003.

Beatificatio

Die 3 Septembris anno 2000 Ioannes Paulus II Papam Ioannem XXIII beatum nominavit. Die 5 Iulii 2013, Franciscus Papa canonizationis decretum signavit. Ex die 27 Aprilis 2014 una cum successore Ioanne Paulo II ut sanctus nunc veneratur. Festum eius die 11 Octobris celebratur, quia hoc die anno 1962 concilium Vaticanum secundum incepit.

Notae

↑ Cari figlioli, sento le vostre voci. La mia è una voce sola, ma riassume la voce del mondo intero. Qui tutto il mondo è rappresentato. Si direbbe che persino la luna si è affrettata stasera, osservatela in alto, a guardare a questo spettacolo. . . . Tornando a casa, troverete i bambini. Date una carezza ai vostri bambini e dite: questa è la carezza del Papa. Troverete qualche lacrima da asciugare, dite una parola buona: il Papa è con noi, specialmente nelle ore della tristezza e dell'amarezza.
↑ Ad imitandum Caesaris Baronio sententiam, "Pax et oboedientia."
↑ Confer Diarium Animae.

Bibliographia

Libri

Giovanni XXIII nel ricordo del segretario Loris Francesco Capovilla, intervista di Marco Roncalli, Ed. San Paolo, Cinisello Balsamo (MI) anno 1994.
L.F. Capovilla, Papa Giovanni segno dei tempi, Ed. Paoline, Romae anno 1967.
L. Bizzarri, Giovanni XXIII. Il Papa Buono, Edizioni RAI - ERI, Romae 2000.
N. Fabbretti, La storia di Papa Giovanni, Ed. Mursia, Mediolani 1967.
E. Galavotti, Processo a Papa Giovanni. La causa di canonizzazione di Angelo Giuseppe Roncalli (1965-2000), Ed. Mulino, Bononiae 2005.
M. Roncalli, Giovanni XXIII. Angelo Giuseppe Roncalli. Una vita nella Storia, Mediolani 2006.
M. Benigni & G. Zanchi, Giovanni XXIII. Biografia ufficiale a cura della diocesi di Bergamo, Ed. San Paolo, Mediolani, 2000.

Pelliculae

2002 - Papa Giovanni. Ioannes XXIII
2003 - Il Papa Buono (The Good Pope) - Papa Bonus

Nexus externi

Vicimedia Communia plura habent quae ad Ioannem XXIII spectant.

De Ioanne XXIII in pagina officialis Sanctae Sedis (Latine)
Michael Hanst, "JOHANNES XXIII., Papst" in Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon vol. 3 (Herzberg, 1992. ISBN 3-88309-035-2) , columnae 237–248 (Theodisce)
Epistulae encyclicae Ioanni PP. XXIII
Opera Omnia in diversis sermonibus
Pelliculae Italiane in Filmotheca Vaticana (fine pagina - pelliculae 5 et 6)
Benedictus XVI Ioannem XXIII laudavit
Pelliculae apud you tube (Italiane)
- Ioannes XXIII: papa bonus, pars 1 ex 2
- Ioannes XXIII: papa bonus, pars 2 ex 2]
- Papa Ioannes XXIII: pontificatuum et concilium, pars 1
- Papa Ioannes XXIII: pontificatuum et mors, pars part 2

Patriarchae Venetiarum

Series Paparum

	Innocentius III Pius IX
Petrus • Linus • Anacletus • Clemens I • Evaristus • Alexander I • Sixtus I • Telesphorus • Hyginus • Pius I • Anicetus • Soterius • Eleutherius • Victor I • Zephyrinus • Callistus I • Urbanus I • Pontianus • Anterus • Fabianus • Cornelius • Lucius I • Stephanus I • Sixtus II • Dionysius • Felix I • Eutychianus • Caius • Marcellinus • Marcellus I • Eusebius • Miltiades • Silvester I • Marcus • Iulius I • Liberius • Damasus I • Siricius • Anastasius I • Innocentius I • Zosimus • Bonifacius I • Caelestinus I • Sixtus III • Leo I • Hilarius • Simplicius • Felix III • Gelasius I • Anastasius II • Symmachus • Hormisdas • Ioannes I • Felix IV • Bonifacius II • Ioannes II • Agapetus I • Silverius • Vigilius • Pelagius I • Ioannes III • Benedictus I • Pelagius II • Gregorius I • Sabinianus • Bonifacius III • Bonifacius IV • Adeodatus I • Bonifacius V • Honorius I • Severinus • Ioannes IV • Theodorus I • Martinus I • Eugenius I • Vitalianus • Adeodatus II • Donus • Agatho • Leo II • Benedictus II • Ioannes V • Conon • Sergius I • Ioannes VI • Ioannes VII • Sisinnius • Constantinus • Gregorius II • Gregorius III • Zacharias • Stephanus II • Stephanus III • Paulus I • Stephanus IV • Hadrianus I • Leo III • Stephanus V • Paschalis I • Eugenius II • Valentinus • Gregorius IV • Sergius II • Leo IV • Benedictus III • Nicolaus I • Hadrianus II • Ioannes VIII • Marinus I • Hadrianus III • Stephanus VI • Formosus • Bonifacius VI • Stephanus VII • Romanus • Theodorus II • Ioannes IX • Benedictus IV • Leo V • Sergius III • Anastasius III • Lando • Ioannes X • Leo VI • Stephanus VIII • Ioannes XI • Leo VII • Stephanus IX • Marinus II • Agapetus II • Ioannes XII • Leo VIII • Benedictus V • Ioannes XIII • Benedictus VI • Benedictus VII • Ioannes XIV • Ioannes XV • Gregorius V • Silvester II • Ioannes XVII • Ioannes XVIII • Sergius IV • Benedictus VIII • Ioannes XIX • Benedictus IX • Silvester III • Benedictus IX • Gregorius VI • Clemens II • Benedictus IX • Damasus II • Leo IX • Victor II • Stephanus X • Nicolaus II • Alexander II • Gregorius VII • Victor III • Urbanus II • Paschalis II • Gelasius II • Callistus II • Honorius II • Innocentius II • Caelestinus II • Lucius II • Eugenius III • Anastasius IV • Hadrianus IV • Alexander III • Lucius III • Urbanus III • Gregorius VIII • Clemens III • Caelestinus III • Innocentius III • Honorius III • Gregorius IX • Caelestinus IV • Innocentius IV • Alexander IV • Urbanus IV • Clemens IV • Gregorius X • Innocentius V • Hadrianus V • Ioannes XXI • Nicolaus III • Martinus IV • Honorius IV • Nicolaus IV • Caelestinus V • Bonifacius VIII • Benedictus XI • Clemens V • Ioannes XXII • Benedictus XII • Clemens VI • Innocentius VI • Urbanus V • Gregorius XI • Urbanus VI • Bonifacius IX • Innocentius VII • Gregorius XII • Martinus V • Eugenius IV • Nicolaus V • Callistus III • Pius II • Paulus II • Sixtus IV • Innocentius VIII • Alexander VI • Pius III • Iulius II • Leo X • Hadrianus VI • Clemens VII • Paulus III • Iulius III • Marcellus II • Paulus IV • Pius IV • Pius V • Gregorius XIII • Sixtus V • Urbanus VII • Gregorius XIV • Innocentius IX • Clemens VIII • Leo XI • Paulus V • Gregorius XV • Urbanus VIII • Innocentius X • Alexander VII • Clemens IX • Clemens X • Innocentius XI • Alexander VIII • Innocentius XII • Clemens XI • Innocentius XIII • Benedictus XIII • Clemens XII • Benedictus XIV • Clemens XIII • Clemens XIV • Pius VI • Pius VII • Leo XII • Pius VIII • Gregorius XVI • Pius IX • Leo XIII • Pius X • Benedictus XV • Pius XI • Pius XII • Ioannes XXIII • Paulus VI • Ioannes Paulus I • Ioannes Paulus II • Benedictus XVI • Franciscus

[1] Cari figlioli, sento le vostre voci. La mia è una voce sola, ma riassume la voce del mondo intero. Qui tutto il mondo è rappresentato. Si direbbe che persino la luna si è affrettata stasera, osservatela in alto, a guardare a questo spettacolo. . . . Tornando a casa, troverete i bambini. Date una carezza ai vostri bambini e dite: questa è la carezza del Papa. Troverete qualche lacrima da asciugare, dite una parola buona: il Papa è con noi, specialmente nelle ore della tristezza e dell'amarezza.

[2] Ad imitandum Caesaris Baronio sententiam, "Pax et oboedientia."

[3] Confer Diarium Animae.

[1]

[2]

[3]